Współczesne aranżacje ogrodów coraz częściej uwzględniają dodatkową zabudowę w postaci pergoli lub altany. Czy i kiedy warto ją wykorzystać w swoim ogrodzie? Czym charakteryzują się oba rodzaje tych budowli ogrodowych, jakie są ich funkcje, która z nich jest bardziej trwała i jak orientacyjnie kształtują się ich koszty?

Czym jest altana, a czym pergola?

Altana jest zawsze budowlą wolnostojącą. Przeważnie budowana jest na działce rekreacyjnej lub letniskowej, gdzie nie planuje się budowy domu, rzadziej jako miejsce wypoczynkowe w ogrodzie przy domu mieszkalnym. Typową cechą altany, odróżniającą ją od pergoli, jest pełen dach. Forma altany może być wieloboczna, aczkolwiek coraz częściej spotyka się altany prostokątne lub kwadratowe, które są zwykle tańsze od ośmio- lub sześciokątnych. Ściany altan są ażurowe lub niepełne, sięgające np. połowy wysokości. Budowle wykonywane są zazwyczaj z drewna, metalu lub z obu tych materiałów.

Pergola, w odróżnieniu od altany, może być budowlą wolnostojącą lub tarasową, tzn. postawioną na tarasie przy ścianie zewnętrznej domu, na ogół od strony salonu. Może być wykonana, podobnie jak altana, z drewna lub metalu, zwykle aluminium lub stali. Pergole mają niepełny, lekki dach, wykonany przeważnie z tkaniny wodoodpornej (powlekanej). Najczęściej są zabudowami prostokątnymi lub kwadratowymi. Konstrukcja pergoli umożliwia łatwiejsze jej przenoszenie, niż altany, która jest trwalej związana z podłożem. Przykładowe rozwiązania można znaleźć na stronie pergole-poznan.pl . 

Zarówno altana, jak i pergola przeznaczone są do wypoczynku w ogrodzie. Ich głównym zadaniem jest ochrona przed zbyt silnym działaniem promieni słonecznych. Wybór odpowiedniego rozwiązania zależy od szeregu czynników: powierzchni ogrodu i jej ukształtowania, usytuowania domu, nasadzeń roślin, a także zasobności portfela.

Materiał na altanę i na pergolę, koszty

Od wieków altany były wykonywane z drewna. Materiał ten jest wciąż chętnie wykorzystywany do tego celu, aczkolwiek oferta jest obecnie znacznie szersza – konstrukcje altan często produkowane są z metalu, natomiast dachy z poliwęglanu, blachy, gontu bądź dachówki; pełne zadaszenie chroni zarówno przed silnym słońcem, jak i opadami deszczu oraz wiatrem.

Szkielet pergoli tarasowej wykonany jest najczęściej z metalu (pomalowanej proszkowo stali), zaś dach – z wodoodpornej tkaniny poliestrowej. Może to być również inna tkanina, np. naturalne włókno powlekane warstwą polichlorku winylu. 

Altana ogrodowa, będąca konstrukcją trwałą, na ogół większą rozmiarem i wykonaną z droższych materiałów, jest realizacją dość kosztowną. Można obniżyć koszty, o ile dysponuje się odpowiednimi umiejętnościami i wykonać altanę samodzielnie, wówczas może ona być opłacalną inwestycją. Nie wszyscy jednak takie zdolności posiadają. Zdecydowanie tańszym rozwiązaniem jest pergola, tym bardziej tarasowa. Jej cena jest niekiedy nawet kilkakrotnie niższa niż cena altany. Przykłady realizacji pergoli tarasowych dostępne są na stronie panwygodny.pl. 

Co wybrać?

Jeszcze innym rozwiązaniem, stosowanym w domach z ogrodem, są markizy. Markiza to osłona przeciwsłoneczna, umieszczona w kasecie lub zwijana bezkasetowo, wysuwana poziomo nad tarasem  na stelażu,  zamocowanym do ściany zewnętrznej. Może być sterowana elektrycznie lub ręcznie. W odróżnieniu od pergoli, markiza może być zamontowana również nad tarasem w mieszkaniu, znajdującym się na wyższej kondygnacji. Osłona wykonana jest z materiału, który zapewnia ochronę nie tylko przed słońcem, ale i przed deszczem. Markiza jest realizacją znacznie tańszą od altany i pergoli.

Przed dokonaniem wyboru rozwiązania dla siebie warto porównać nie tylko same wymienione systemy przeciwsłoneczne, ale także wspomniane wyżej warunki, w jakich dany system ma zostać zastosowany. Altana będzie pasować do dużego ogrodu, gdzie będzie można wydzielić np. strefę z grillem stacjonarnym i oddzielić ją od reszty ogrodu odpowiednio dobraną aranżacją roślinną. Pergola sprawdzi się natomiast na mniejszej powierzchni i przy niezbyt okazałym, parterowym domu lub w ogrodzie przynależnym do mieszkania na parterze w bloku; w tym ostatnim wypadku świetnie zda egzamin także markiza.