Jak działa zawór membranowy i kiedy warto go zastosować zamiast klasycznego zaworu kulowego?

W instalacjach przemysłowych istotny jest nie tylko rodzaj materiałów przesyłanych w rurociągach, ale też dobór odpowiednich elementów sterujących przepływem. Jednym z rozwiązań chętnie stosowanych w wymagających środowiskach jest zawór membranowy, który dzięki specyficznej konstrukcji pozwala skutecznie odizolować medium od części mechanicznych zaworu. Tego typu komponenty są szczególnie polecane w branżach, gdzie liczy się higiena, odporność chemiczna i bezawaryjne działanie.

Jak działa zawór membranowy i czym różni się od kulowego?

Typowy zawór membranowy opiera swoje działanie na elastycznej membranie, która podczas pracy podnosi się lub opuszcza, blokując lub otwierając przepływ medium w rurociągu. Główną zaletą tej konstrukcji jest brak kontaktu cieczy lub gazu z elementami sterującymi, co przekłada się na wysoką odporność na agresywne substancje oraz eliminację ryzyka przecieków do otoczenia. W przeciwieństwie do klasycznego zaworu kulowego, gdzie medium przepływa przez obracającą się kulę z otworem, zawory membranowe pracują bardziej płynnie i zapewniają łagodne zamykanie przepływu – bez szarpnięć i uderzeń hydraulicznych. Ze względu na charakterystyczną budowę, są też znacznie łatwiejsze w utrzymaniu czystości, co sprawia, że dominują w sektorach takich jak farmacja, przemysł spożywczy czy oczyszczalnie ścieków. Kolejnym atutem jest możliwość pracy z mediami zawierającymi cząstki stałe – membranowy zawór nie zatyka się tak łatwo jak wariant kulowy.

Kiedy warto zastosować zawór membranowy zamiast kulowego?

Dobór odpowiedniego rozwiązania zależy w dużej mierze od specyfiki instalacji i rodzaju medium. Zawory membranowe znajdują zastosowanie przede wszystkim tam, gdzie kluczowe są szczelność, odporność na korozję i bezpieczeństwo pracy z agresywnymi substancjami. Świetnie sprawdzają się w instalacjach chemicznych, w układach z cieczami o dużej lepkości oraz tam, gdzie medium ma właściwości ścierne. W przeciwieństwie do zaworów kulowych, które są bardziej uniwersalne i preferowane przy przesyłaniu cieczy czystych oraz pod wysokim ciśnieniem, zawór membranowy może być stosowany nawet w trudnych warunkach, gdzie występują wahania temperatury lub obecność szkodliwych gazów. W wielu instalacjach zautomatyzowanych zawory te są wykorzystywane również jako elementy sterowane pneumatycznie lub elektrycznie, co pozwala na pełną kontrolę nad procesem technologicznym. Warto zaznaczyć, że dzięki zastosowaniu różnych typów membran (np. EPDM, PTFE), możliwe jest dopasowanie zaworu do niemal każdego medium procesowego.

W przypadku aplikacji wymagających wysokiej odporności chemicznej i szczelności, zawór membranowy okazuje się znacznie bardziej niezawodnym wyborem niż jego kulowy odpowiednik – zwłaszcza tam, gdzie ważne jest bezpieczeństwo, sterylność lub praca w trudnych warunkach środowiskowych.