Zamknij

Liliana Wronowska: 5 głównych czynników przyspieszających starzenie się skóry

15:40, 22.03.2022 Aktualizacja: 15:44, 22.03.2022

Liliana Wronowska: 5 głównych czynników przyspieszających starzenie się skóry

 autorka: mgr Liliana Wronowska
 

Na zmiany zachodzące w skórze wpływają jednocześnie dwie grupy czynników. Czynniki wewnątrzpochodne i zewnątrzpochodne. Do pierwszej z nich zaliczamy procesy starzenia się skóry związane z mechanizmami wrodzonymi, takimi jak uwarunkowania genetyczne, a także wpływ hormonów. W drugiej znajdują się procesy starzenia się skóry związane z wpływem środowiska zewnętrznego — przede wszystkim długotrwała ekspozycja na promieniowanie ultrafioletowe, powodująca tzw. „fotostarzenie” oraz zanieczyszczone powietrze, czy dym tytoniowy – będące źródłem tzw. „wolnych rodników” uszkadzających komórki. Nie bez znaczenia jest także tryb życia i dieta.

Uwarunkowania genetyczne

Istnieje kilka teorii dotyczących genetycznie zaprogramowanej długości życia komórki. Sprowadzają się do tezy, iż nasze komórki dzielą się określoną ilość razy, po czym osiągają tzw. stan apoptozy — obumierają. Długość życia komórek jest więc zaprogramowana na poziomie genetycznym i jest indywidualna dla każdego z nas — dlatego starzejemy się w różnym tempie.

Zmiany hormonalne

Na proces starzenia wpływa także stopniowy, postępujący i nieodwracalny proces pogarszania się funkcjonowania układu hormonalnego. Nadrzędną rolę odgrywają tu żeńskie hormony płciowe, których oddziaływanie na skórę wiąże się z obecnością w naskórku i skórze właściwej specjalnych receptorów. Estrogeny wpływają na syntezę kolagenu i elastyny – białek podporowych oraz na podziały komórkowe fibroblastów— komórek skóry odpowiedzialnych za ich produkcję. Ich wpływ na kondycję skóry jest widoczny zwłaszcza w okresie menopauzy (około 50 roku życia), kiedy to wraz z ich spadkiem dość gwałtownie pojawiają się zmiany starzeniowe na twarzy – gdzie receptorów estrogenowych jest najwięcej, objawiające się  utratą elastyczności i gęstości, bladością, suchością i ścieńczeniem skóry, a także pojawieniem się zmian barwnikowych, nadprodukcji łoju oraz nadmiernego owłosienia w okolicy twarzy. Objawy te mogą być również wynikiem zaburzeń wydzielania hormonów tarczycy. W procesie starzenia spada znacznie również poziom melatoniny – hormonu produkowanego głównie przez szyszynkę, który odgrywa ważna rolę w tzw. „rytmie dobowym” i odpowiada m.in. za odpowiednią ilość snu, temperaturę ciała, wspomaga działanie enzymów antyoksydacyjnych i jest „zmiataczem” wolnych rodników.

Fotostarzenie

Wśród czynników zewnątrzpochodnych głównym aktywatorem procesów starzenia się skóry jest ekspozycja na promienie UV. Jej konsekwencją są liczne zmiany patogenne w obrębie naskórka i skóry właściwej. Pod wpływem ekspozycji na promienie UVA następuje formowanie komórek oparzeniowych w głębokich warstwach naskórka, tzw. „sunburn cells”. Efektem tej patologii jest zaburzenie struktur odpowiedzialnych za nawilżenie i utrzymanie wody w naskórku, co objawia się nadmiernym rogowaceniem, suchością i odwodnieniem, a także pojawieniem się zmian przednowotworowych typu rogowacenie słonecznego. Najbardziej charakterystycznym objawem uszkodzeń posłonecznych w skórze właściwej jest elastoza posłoneczna – deformacje struktury włókien elastynowych. Dochodzi także do zmniejszenia liczby i struktury włókien kolagenowych, w wyniku czego skóra traci jędrność. Fotouszkodzenia powierzchownych naczyń włosowatych prowadzą do ich zaniku lub ich rozszerzenia, a nawet popękania i powstawania tzw. teleangiektazjii. Na sutek nieprawidłowego działania melanocytów pojawiają się zaburzenia pigmentacji w postaci plam soczewicowatych, a nawet rozległej melazmy. Ponad to w następstwie intensywnego promieniowania słonecznego następuje indukcja przewlekłej reakcji zapalnej — tzw. heliodermatitis, tworzenie się wolnych rodników, uszkodzenie DNA komórkowego, co może skutkować mutacjami komórek i fotokancerogenezą. Przedwczesne starzenie się skóry pod wpływem nadmiernej, przewlekłej ekspozycji na promieniowanie słoneczne, określane jest mianem fotostarzenia i zależy od dawki promieniowania UV skumulowanej w ciągu całego życia oraz fototypu skóry. Najbardziej narażone są osoby o jasnej karnacji, o fototypie  I w tzw. skali Fitzpatricka

Wpływ promieniowania UV na skórę

Czynniki środowiskowe

Proces starzenia się skóry zależy także od typu i intensywności oddziaływania innych czynników klimatycznych takich jak wilgotność powietrza, wiatr, temperatura, czy zanieczyszczenie powietrza: smog, dym, kurz uliczny, spaliny samochodowe, promieniowanie jonowe, częste przebywanie w zadymionych, mocno przegrzewanych, bądź klimatyzowanych pomieszczeniach. Czynniki te powodują utratę wody, w wyniku czego skóra staje się napięta i sucha, a także są źródłem kancerogennych wolnych rodników.

Czynniki środowiskowe

Na proces starzenia wpływa również nieracjonalny tryb życia: stres, niewłaściwy sposób odżywiania – dieta bogata w cukier, zbyt mała ilość wypijanej wody, używki, zbyt rzadkie przebywanie na świeżym powietrzu, brak odpowiedniej aktywności fizycznej, niedostateczna ilość snu, długotrwały stan zapalny organizmu. Zasadniczym czynnikiem dieto-pochodnym odgrywającym rolę w procesie starzenia jest cukier. Glukoza wiąże się z białkami kolagenu w tzw. procesie glikacji, powodując zmiany w ich strukturze. Włókna kolagenowe stają się sztywne, a skóra traci swoją pierwotną plastyczność, staje się pomarszczona, zwiotczała oraz podatna na powstawanie przebarwień. Nieracjonalna, wysokokaloryczna dieta, prowadząca do nadwagi i otyłości, powoduje również zwiększenie wytwarzania reaktywnych form tlenu i indukuje stres oksydacyjny. Kancerogennie na komórki, poprzez wytwarzanie wolnych rodników, wpływają także zażywane substancje toksyczne, takie jak: nikotyna, alkohol oraz środki farmakologiczne. Palenie papierosów powoduje zmniejszenie dopływu krwi do komórek skóry przez co staje się niedotleniona oraz gorzej odżywiona. Nikotyna działa toksycznie na komórki skóry zmniejszając syntezę prokolagenu. W wyniku tego skóra szybciej starzeje się, tworzą się zmarszczki, a cera traci blask i szarzeje. Także alkohol i kofeina powodują odwodnienie skóry, co skutkuje przesuszeniem, utratą kolorytu, elastyczności i pogłębieniem zmarszczek. Aktywatorami destrukcyjnie działających reaktywnych form tlenu są także: długotrwały stres i stan zapalny organizmu. Niedostateczna ilość ruchu, to gorsze dotlenienie i spowolniony metabolizm komórkowy, a niedobór snu, wpływa na słabszą regenerację.

Samoświadomość jest podstawą profilaktyki anti-aging!

W skutecznej profilaktyce przeciwstarzeniowej niezwykle istotne jest kontrolowanie czynników ryzyka, przyspieszających proces starzenia skóry. Aby zahamować, bądź opóźnić uszkodzenia skóry przez nie wywołane, konieczna jest wiedza na temat tego co nam służy, a co szkodzi. Konieczne jest również prawidłowe rozpoznanie poszczególnych objawów starzenia się skóry. Każdy etap starzenia wymaga bowiem wdrożenia nieco innej terapii przeciwstarzeniowej.

Czy zmarszczki, to jedyny objaw starzenia się skóry?…Czym jest skala Glogau?…I jak prawidłowo zaklasyfikować w niej swoja skórę?…o tym w kolejnym artykule…Zapraszam do lektury.


komentarz(0)

Brak komentarza, Twój może być pierwszy.

Dodaj komentarz

0%