Niedojadanie nie gwarantuje dłuższego życia w dobrym zdrowiu

Ograniczanie jedzenia wcale nie musi przedłużać życia i zdrowia. To kwestia indywidualna - informują naukowcy z Buck Institute for Research on Aging (USA), którzy przeprowadzili badania na muszkach owocowych.

W ostatnich latach pojawiło się wiele doniesień na temat korzystnego wpływu restrykcji dietetycznych na zdrowie i długość życia. Wygląda jednak na to, że sprawa nie jest taka prosta, jak mogłaby się wydawać. Z przeprowadzonych przez specjalistów z Buck Institute for Research on Aging analiz wynika, że niedojadanie zazwyczaj sprzyja dłuższemu życiu i zachowaniu sprawności fizycznej, ale gdy przyjrzeć się temu zjawisku z bliska, okazuje się, że długie życie nie zawsze idzie w parze z dobrym zdrowiem i odwrotnie.

Badacze na podstawie eksperymentów na 160 odmianach genetycznych muszek owocowych (Drosophila melanogaster) wykazali, że w przypadku 97 proc. szczepów ograniczanie jedzenia wywiera pozytywny wpływ na długość życia lub zachowanie sprawności fizycznej. Aczkolwiek tylko u połowy odmian genetycznych korzystnie wpływa na oba te parametry równocześnie. U pozostałych owadów wywołuje albo większą żywotność, lecz szybszą śmierć (13 proc.), albo dłuższe życie w kiepskim zdrowiu (5 proc.). Dla 32 proc. insektów niedojadanie pozostaje obojętne ? nie wywiera na nie ani pozytywnych, ani negatywnych efektów.

-Restrykcje dietetyczne działają, ale nie stanowią panaceum dla osób pragnących (jednocześnie - PAP) wydłużyć życie, opóźnić choroby podeszłego wieku, a do tego zachować dobre zdrowie - mówi prof. Pankaj Kapahi, jeden z autorów badania.

-Nasze badanie jest zaskakujące i daje wgląd w to, co mogłoby się wydarzyć u ludzi, ponieważ wszyscy jesteśmy różni i możemy inaczej reagować na ograniczenia dietetyczne. Ponadto wyniki naszego badania kwestionują założenie o tym, że wydłużenie życia zawsze idzie w parze z poprawą zdrowia -dodaje.

Naukowcy wskazali nawet geny regulujące u muszek długość życia lub poziom sprawności fizycznej w reakcji na ograniczanie jedzenia. Ustalili, że zahamowanie aktywności genu decima powoduje przedłużenie życia, ale nie zapobiega związanemu z wiekiem spadkowi sprawności fizycznej (mierzonej w tym badaniu skłonnością do wspinania się). Tymczasem zahamowanie aktywności genu dedal spowalnia związany z wiekiem spadek sprawności fizycznej, ale ma nikły wpływ na długość życia zwierząt.

Badacze podkreślają, że dotychczas większość eksperymentów dotyczących długości życia i zdrowia prowadzono na pojedynczych szczepach zwierząt, a negatywne rezultaty rzadko raportowano, co doprowadziło do wystąpienia w tej dziedzinie efektu potwierdzenia (zjawiska polegającego na wybiórczym uwzględnianiu tylko tych informacji, które potwierdzają dane założenie).

-Nasze badanie prezentuje nieobciążone, systematyczne podejście do tematu związku pomiędzy długością życia a zdrowiem. Potrzebujemy więcej takich badań w tej dziedzinie - komentuje prof. Kapahi.

Jednocześnie specjaliści zwracają uwagę na ograniczenia własnego badania, np. uwzględnianie jedynie sprawności fizycznej jako wskaźnika zdrowia.

-Warto by było zmierzyć też inne cechy związane ze zdrowiem. Musimy zrozumieć genetykę związanego z wiekiem pogorszenia innych funkcji, takich jak wzrok czy percepcja. Praca na tak prostych zwierzętach, jak muszki owocowe, jest do tego świetną przestrzenią - stwierdza prof. Kapahi.

O wynikach badania można przeczytać na łamach "Current Biology" (http://dx.doi.org/10.1016/j.cub.2020.05.020). (PAP)