fot. iszczecinek.pl
Na mapie Szczecinka powstało nowe miejsce, gdzie mieszkańcy borykający się z różnego rodzaju schorzeniami i problemami zdrowotnymi mogą znaleźć fachową pomoc. W gabinecie fizjoterapii „Neuroterapia” wykorzystywane jest diagnostyka i testy neurologii funkcjonalnej, będące inną, nową formą diagnozowania i odnajdywania przyczyny danego bólu czy problemu, które niekoniecznie zawsze mają podłoże psychosomatyczne. O tym, na czym bazuje neuroterapia i co pozwala osiągnąć rozmawiamy z właścicielką gabinetu „Neuroterapia” fizjoterapeutką Anetą Marciak.
Na czym bazuje neuroterapia?
Na podstawie testów neurologii funkcjonalnej możliwe jest ocenienie funkcjonalności i zadaniowości układu nerwowego, a tym samym ocenienie odbioru bodźców przez receptory układu nerwowego pacjenta, który może być prawidłowy lub zaburzony. Skąd to zaburzenie, i czym może być wywołane? Dlaczego w organizmie pacjenta powstaje dysfunkcja, która rodzi całą kaskadę napięć i przeciążeń w ciele, powodując ból? Bo właśnie uraz czy zabieg to nic innego jak swego rodzaju „stres”, czyli bodziec dla organizmu. Bo stres to nie tylko podejście emocjonalne.
Co na przykład może wywołać taki stres w naszym ciele i jak on się objawia?
Na przykładzie blizny np. po cesarskim cięciu i bólu karku. Cesarskie cięcie to przecięcie szeregu warstw tkankowych, dzięki któremu lekarz odbierający poród wydostaje dziecko z łona mamy. Kwestia gojenia blizny i zadbania o jej prawidłową elastyczność i przesuwalność jest tutaj bardzo ważna. Ważne jest żeby kolejne warstwy tkanek które zostały przecięte, po zrośnięciu mogły dalej swobodnie przesuwać się pomiędzy sobą. Jeśli doszło np. do nieodpowiedniego zrostu blizny, bądź zakażenia które spowodowało problemy z gojeniem, jest to bodziec, który spowodował dysfunkcję w ciele pacjentki. W miejscu zrośniętej po przejściach blizny, powstaje sztywność, tkanki wokół tego miejsca są nieodpowiednio ukrwione, w związku z tym dochodzi do usztywnienia tkanki w tym miejscu. Nasz układ nerwowy działa w taki sposób, że zawsze chroni miejsca urażone, dysfunkcyjne, w związku z czym „układa” nasze ciało w takim ustawieniu by nie obciążać „chorego” miejsca, w tym przypadku brzucha. Mięśnie brzucha stają się przez to niewydolne. Nasz organizm dąży do homeostazy, będzie więc starał się tą nierównowagę sił jakoś skompensować np. poprzez nadmierne napięcie mięśni karku. To zaś w efekcie wygeneruje ból karku i głowy. To jest jedna z wielu opcji, ponieważ każdy pacjent i jego historia jest jedyna w swoim rodzaju. Dlatego tak ważna jest szczegółowa diagnostyka. I to jest główna część mojej pracy. Objawy psychosomatyczne są wciąż w mniejszości i zazwyczaj problemy pacjentów mają swoje podłoże mechaniczne - jak przykład powyżej.
Jakie są najczęstsze objawy psychosomatyczne, z jakimi spotyka się Pani w swojej pracy?
Najczęstszymi objawami są bóle wędrujące mięśni, dumnie schowane pod nazwą fibromialgia. Według statystyk jest ona częściej diagnozowana u kobiet. Co ciekawe, nie obrażając nikogo w żaden sposób, to właśnie kobiety podczas rozmów, rozmyślań i codziennego funkcjonowania - mózg kobiecy ma pobudzonych więcej obszarów mózgu naraz podczas nawet zwykłych czynności. Samo to stwierdzenie już może popchnąć często naszą diagnozę w kierunku podłoża psychosomatycznego. Czyli przyczyny, która tkwi w konflikcie emocjonalnym a ujawnia się w formie bólu np. kręgosłupa.
W jaki sposób stres może wpływać na objawy psychosomatyczne?
Stres to nic innego jak reakcja układu nerwowego i podejście emocjonalne do danej sytuacji. Jeśli czujemy strach, złość, obawę, gniew krótkotrwale, to stres jest bodźcem dopingującym do działania i jest to nasza fizjologia, potrzebna nam do szybkich reakcji. Jednak w momencie, w którym dany stresor staje się częścią naszego życia – jest przewlekle, dochodzi do generowania objawów somatycznych, czyli odczuwalnych fizycznie w ciele, najczęściej w postaci bólu. Będą to różne bóle, najczęściej bóle głowy i karku lub kręgosłupa, zaburzenia oddychania, wybudzenia nocne, problemy skórne typu AZS - atopowe zapalenie skóry, bóle i kłucia brzucha, ospałość i brak energii, problemy żołądkowo-jelitowe, twarz księżycowata (opuchnięta) i puchnięcie – przybieranie na wadze, nierzadko nawet szumy i piski uszne.
Czy istnieje związek między stresem a konkretnymi objawami psychosomatycznymi, takimi jak ból pleców, ból głowy lub problemy ze snem?
Na pewno nie należy się „fiksować” na podejściu psychosomatycznym do każdego bólu, jaki wystąpi u pacjenta. Najważniejszy jest wywiad i podstawowe badanie fizjoterapeutyczne. Dopiero po przeprowadzeniu wywiadu, badania funkcjonalnego: stawów, mięśni, zakresu ruchów, testów nerwowo-mięśniowych mamy informacje odnośnie funkcjonowania organizmu pacjenta. Jeśli badanie fizyczne nie wykazuje nieprawidłowości, dopiero jest to moment aby szukać przyczyny w emocjach. Nierzadko też okazuje się, że przyczyny niektórych rodzajów bólu tkwią w nieodpowiedniej diecie pacjenta lub problemach hormonalnych. Zakres badań jest bardzo szeroki. Każdy pragnie być świadomym pacjentem i świadomym swojego ciała, dlatego należy rozszerzyć możliwości diagnostyczne w gabinecie. Nie ma jednak konkretnych powtarzalnych schematów, na zasadzie „zawsze kiedy odczuwam gniew to boli mnie prawa strona brzucha”. Są pewne zależności wynikające z unerwienia konkretnych części ciała, jednak nie jest to reguła. Ale dla przykładu potwierdzenia zależności wynikających z anatomii: Pacjent z przewlekłym refluksem żołądkowym, skarżący się na bóle karku i grzbietu. Jak połączyć te dwa odmienne problemy? Przez przednio-boczną ścianę mięśni karku aż do żołądka biegnie nerw przeponowy, który unerwia obie struktury. A więc podrażniony refluksem żołądek, podrażnia nerw przeponowy- w związku z tym pacjent może przewlekle odczuwać napięcie i ból karku.
Jakie są sposoby radzenia sobie ze stresem, które mogą pomóc w łagodzeniu objawów psychosomatycznych?
Wszystko zależy od wywiadu i badania, nie ma jednej drogi, którą może podążyć każdy pacjent. Każdy pacjent posiada jedyny w swoim rodzaju indywidualny bagaż doświadczeń. Jeśli podczas badania, faktycznie stwierdzimy, że psychosomatyka odgrywa w procesie rehabilitacji poważną rolę, to ważne jest, aby dany problem, daną emocję, dany konflikt został uświadomiony przez pacjenta. Moja rola chwilowo kończy się na tym etapie. Wprowadzam w tym momencie współpracę pacjenta z odpowiednim specjalistą. Ponieważ to działanie kompleksowe, pozwoli nam na osiągnięcie trwałych efektów i przyspieszy proces regeneracji organizmu, czyli rehabilitacji. Często zdarza się, że wprowadzenie odpowiednich nawyków higieny rytmu dobowego czy poprawy toru oddechowego już wystarczą do zauważenia wielkich zmian w codziennym funkcjonowaniu i reakcji na stresory. Jednak wymaga to stworzenia zespołu: pacjenta z terapeutą.
Jak Pani ocenia, jak często pacjenci z objawami psychosomatycznymi są świadomi związku między stresem a ich objawami?
Uważam, że pacjenci są naprawdę coraz lepiej wyedukowani i świadomi swojego ciała. Pacjenci są żądni odnalezienia przyczyny i rozwiązania problemu. Pacjent to jest najczęściej najbardziej zmotywowana osoba do działania, ponieważ nie chce czuć bólu. Chce poczuć się dobrze. Terapeuta jest po to, by pomóc w odnalezieniu przyczyny i poprowadzić pacjenta za rękę w procesie rehabilitacji.
Jakie są najlepsze sposoby, aby pomóc pacjentom zrozumieć związek między stresem a ich objawami?
Myślę, że bardzo pomocna może być chronologia. Skoro dany objaw, pojawił się bez uchwytnej przyczyny fizycznej, pojawia się i znika bez związku z tym co jesz, jak często trenujesz lub jak dużo pracujesz - to warto zwrócić w tym momencie swoją uwagę na kontekst emocjonalny. Dla przykładu: szumy uszne, które dręczą pacjenta od 3 lat - nie doznał żadnego urazu, wypadku, zabiegu. Jednak 3 lata temu zmarła jego mama - jest to pewien punkt, wobec którego warto się zwrócić, w poszukiwaniu przyczyny problemu. Proszę nie brać tego za pewnik, jest szereg przyczyn biomechanicznych, które mogą wywoływać szumy uszne np. dysfunkcyjne stawy skroniowo-żuchwowe. Jednak jest to chwila zadumy dla każdego z nas, by na chwilę się zatrzymać i zobaczyć, jak wiele emocji skrywamy, na ile emocji nie mamy czasu, bo praca, druga praca, budowa, dodatkowe zajęcia. Te wszystkie emocje pozostają w pamięci i nieprzepracowane mogą stać się przyczyną bólu.
Jakie są wyzwania związane z leczeniem objawów psychosomatycznych związanych ze stresem?
Bojaźń przed oceną zewnętrzną. Jestem dumna, że Polska otworzyła się na psychoterapię i jako fizjoterapeuta uważam to za duży krok naprzód, dla sprawnej regeneracji organizmu pacjenta. Wyzwaniem może się okazać wyłuskanie konkretnego rodzaju emocji, który robi bałagan neurologiczny w ciele pacjenta. Niekiedy dane wydarzenie z przeszłości, czy strach przed tym, co będzie jutro, jest na tyle mocno zakorzeniony w ciele pacjenta, że „żyje z tym na co dzień” lub wyparł daną emocję. Najlepszym i najtrudniejszym rozwiązaniem jest konfrontacja z tymi emocjami. Bo to przepracowanie tej emocji przyniesie ulgę, chowanie jej - nie. Jednak ten rodzaj zaawansowanej pracy z pacjentem przekazuję do rąk specjalistów, ponieważ nie są to moje kompetencje pracy. Uważam jednak, że moją kompetencją jest uświadamianie pacjentów o szerokiej gamie podejść terapeutycznych.
Gdzie można uzyskać pomoc i konsultacje?
Tematyka triady zdrowia jest bardzo szeroka. Należy zaopiekować się pacjentem pod kątem fizycznym, mentalnym, a także biochemicznym. Ja ze swojej strony proponuję wywiad i badanie, na podstawie którego określamy potrzeby pacjenta. Nierzadko jesteśmy w stanie pracować z pacjentem w zespole dwuosobowym: pacjent - terapeuta, podczas terapii. Jednak, jeśli zaistnieje potrzeba rozszerzenia diagnostyki lub pomocy ze strony konkretnego specjalisty, służę pomocą i kieruję pacjenta dalej, na przykład do zespołu specjalistów, z którymi mam przyjemność pracować.
adres: Szczecinek, ul. Koszalińska 66
tel. 735 295 120
e-mail: [email protected]
Umów się na wizytę - Booksy
