Kwoty zaliczek w przypadku odszkodowania za wywłaszczenie

Procedura rozpatrywania odwołania od decyzji o odszkodowaniu za wywłaszczenie jest często długotrwała, a osoby pozbawione nieruchomości mogą stanąć w obliczu trudności finansowych, zanim otrzymają pełne odszkodowanie. Dlatego niektóre specustawy przewidują możliwość wypłaty zaliczki na poczet odszkodowania jeszcze przed zakończeniem postępowania odwoławczego.

Zaliczka na poczet odszkodowania – ile wynosi?

Zaliczka to część odszkodowania wypłacana jeszcze przed zakończeniem postępowania wywłaszczeniowego. Może o nią wnioskować właściciel nieruchomości, jeśli została już wydana decyzja określająca wysokość odszkodowania lub gdy decyzja o wywłaszczeniu jednocześnie wskazuje kwotę należności (w przypadku decyzji wydawanych na podstawie Ustawy o gospodarce nieruchomościami). Wnioskowanie o zaliczkę ma sens w przypadku odwoływania się od decyzji o odszkodowaniu. Procedury administracyjne są zazwyczaj długotrwałe, a odszkodowanie za wywłaszczenie może zostać wypłacone dopiero po zakończeniu postępowania odwoławczego.

Wysokość zaliczki zależy od rodzaju inwestycji i odpowiednich przepisów:

• 100% – w przypadku inwestycji przeciwpowodziowych (Ustawa z dnia 8 lipca 2010 r. o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych),
• 70% – dla inwestycji drogowych (Ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych).Pieniądze wypłacane są w terminie 30 dni od złożenia wniosku.
• 70% – dla inwestycji kolejowych (Ustawa z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym). Inwestor jest zobowiązany wypłacić zaliczkę w ciągu 30 dni od złożenia wniosku.
• 85% – w przypadku wywłaszczeń pod CPK, ale tylko dla nieruchomości zabudowanych budynkami mieszkalnymi (Ustawa z dnia 10 maja 2018 r. o Centralnym Porcie Komunikacyjnym). Spółka wypłaci zaliczkę w terminie 30 dni od złożenia wniosku.

Jeśli wywłaszczenie następuje na podstawie ogólnych przepisów o gospodarce nieruchomościami, zaliczka może wynieść 70% kwoty wskazanej w decyzji, które wypłaca się w terminie 50 dni od złożenia wniosku.

Odwołanie od decyzji o odszkodowaniu a prawo do zaliczki

Osoby, które nie zgadzają się z decyzją o wywłaszczeniu lub wysokością przyznanego odszkodowania, mają prawo do złożenia odwołania. W niektórych przypadkach, np. przy inwestycjach przeciwpowodziowych i kolejowych, możliwość wypłaty zaliczki przysługuje jedynie tym, którzy faktycznie złożą odwołanie.

Warto pamiętać, że w niektórych przypadkach osoba wywłaszczona może chcieć wycofać odwołanie, aby przyspieszyć wypłatę pełnego odszkodowania. W kontekście specustaw sytuacja wygląda różnie – w przypadku inwestycji przeciwpowodziowych i kolejowych zaliczka przysługuje jedynie tym, którzy odwołanie złożą i je podtrzymają.

Specustawa drogowa – zasady wypłaty zaliczki

Na podstawie przepisów specustawy drogowej zaliczka w wysokości 70% przyznanego odszkodowania może zostać wypłacona na wniosek właściciela nieruchomości. Warunkiem jest zakończenie postępowania przed wojewodą lub starostą oraz formalny wniosek o wypłatę zaliczki skierowany do inwestora.

Podsumowanie

Wypłata zaliczki na poczet odszkodowania stanowi ważne zabezpieczenie dla osób wywłaszczanych, jednak jej uzyskanie zależy od specyfiki danej inwestycji oraz obowiązujących przepisów. W niektórych przypadkach konieczne jest wniesienie odwołania, w innych wystarczy samo zakończenie postępowania administracyjnego. Każda sytuacja wymaga indywidualnej analizy, dlatego warto skonsultować się z prawnikiem, który pomoże w uzyskaniu należnych środków (możesz skorzystać z bezpłatnych konsultacji z Fundacją Inlegis).