Franczyza, franczyzobiorca, sieć franczyzowa – co oznaczają te pojęcia?

Większość osób zna pojęcie franczyzy, jednak nie każdy zna/jest świadomy/ma wiedzę o prawdziwą siłę przebicia tego modelu biznesu w XXI wieku. Dziś skupimy się na głównych aspektach takiej współpracy – omówimy najważniejsze pojęcia i definicje.

Skąd wzięła się franczyza?

Pochodzenie takiego systemu może być zaskakujące – franczyza ma swoje źródła prawdopodobnie w średniowiecznych cechach. W zamian za opłaty do głównego zarządcy lokalni rzemieślnicy mogli wykorzystywać nazwę i opierać się na wypracowanych sposobach wykonywania pracy. Te podstawowe założenia utrzymują się do dziś.

Od bardziej ścisłej strony/ Mówiąc bliżej obecnie jest to system sprzedaży towarów, który opiera się o dwa człony – franczyzobiorcę i franczyzodawcę. To oni odgrywają główną rolę w tym biznesie. Pierwszy zajmuje się zarządzaniem miejscowym/lokalnym przedsięwzięciem i pilnowaniem powodzenia na szczeblu lokalnym, z kolei druga strona oferuje infrastrukturę, wiedzę, doświadczenie i zwykle znany szyld/brand.

Czym jest sieć franczyzowa?

Słowo „franczyza” jest często używane jako synonim sieci franczyzowej. Nie są to jednak te same pojęcia. Pierwsze z nich odnosi się do samego systemu handlu, z kolei sieć franczyzowa to firma, która zapewnia zbudowaną już infrastrukturę. Do najbardziej znanych przykładów można zaliczyć McDonald’s, Pizza Hut czy naszą rodzimą Żabkę.

Wśród przedsiębiorstw tego rodzaju nie brakuje sklepów spożywczych i restauracji, jednak pojawiają się także salony fryzjerskie i studia urody, a nawet drużyny sportowe. Sieć franczyzowa skupia się przeważnie na jednej działalności.

Kim jest franczyzobiorca?

Franczyzobiorca to osoba, która prowadzi oddział franczyzy w danym miejscu. Jest ona odpowiedzialna za zatrudnianie pracowników, wyznaczanie grafików pracy, kontakt z klientami i bieżące zarządzanie (swoim) lokalnym biznesem. W odpowiednim układzie franczyzobiorca działa na korzyść danej marki, wspierając ją swoim doświadczeniem i rozumieniem realiów miejscowego rynku. Sieci wymagają od współpracujących przedsiębiorców spełniania standardów jakości i wymogów umowy.

Kim jest franczyzodawca?

Franczyzodawca to często sieć franczyzowa. To strona, która przede wszystkim dostarcza wiedzę i infrastrukturę, wyposażając franczyzobiorcę we wszystko, czego potrzebuje. To dzięki temu cała franczyza może sprawnie działać.

Franczyzodawca odpowiedzialny jest między innymi za sieć dostawców/ relacje z dostawcami, funkcjonowanie sieci komputerowej/ obszar IT, udzielanie odpowiednich kursów i szkoleń, wsparcie serwisowe czy marketingowe, a często także dostarczanie towarów do placówek prowadzonych przez franczyzobiorców. Jest faktycznym właścicielem lokalu, którym „włada”/prowadzi pod własną firmą franczyzobiorca.

Co to jest umowa franczyzowa i pakiet franczyzowy?

Umowa franczyzowa to kolejny termin, którego synonimem bywa franczyza. Odnosi się jednak do prawnego zobowiązania pomiędzy franczyzobiorcą i franczyzodawcą. To dokument, który podpisuje przedsiębiorca przed zajęciem swojego stanowiska/ rozpoczęciem biznesu w ramach franczyzy.

Kolejnym ważnym pojęciem jest pakiet franczyzowy – to metoda prowadzenia działalności zawarta w umowie franczyzowej. Znajdziemy tam prawa odnoszące się do zarządzania daną placówką oraz uprawnienia w zakresie kontroli pracy/wypełniania obowiązków przez franczyzobiorcy. Ponadto określa się poufność danych (((i metod pracy franczyzodawcy))) czy/ oraz zakres usług i wzajemnych zobowiązań. Ważnym elementem są także informacje odnośnie rozliczeń finansowych pomiędzy franczyzobiorcą a franczyzodawcąWpłata własna w przypadku franczyzy

Do rozpoczęcia działalności zawsze wymagany jest pewien własny wkład. W przypadku franczyzy początkowa wpłata jest przeznaczana na budowę lub remont lokalu, zakup kas fiskalnych oraz skompletowanie wyposażenia, mebli i/lub towarów od lokalnych dostawców. Z perspektywy franczyzodawcy jest to jednocześnie szansa na redukcję własnych kosztów, jak i na sprawdzenie, czy kandydat wykazuje zdolność do zarządzania środkami pieniężnymi. W przypadku niektórych franczyz jak z siecią Żabka, wkład własny jest minimalny i wynosi zaledwie ok. 5 tys. zł. Przeznaczany jest na zakup koncesji czy kasy fiskalnej. Jednocześnie sieć pokrywa koszty wynajmu na rzecz właściciela, wyposażenia i zatowarowania lokalu, w którym swój sklep poprowadzi franczyzobiorca.

Franczyza – czy warto otworzyć własny sklep?

Przybliżyliśmy już wszystkie ważne pojęcia, takie jak sieć franczyzowa, pakiet franczyzowy, franczyzodawca i franczyzobiorca. Czy warto zdecydować się na taki rodzaj współpracy? Biorąc pod uwagę aktualną sytuację rynkową – niepewność i coraz większy nacisk na stabilność biznesu – zdecydowanie tak! Idealny franczyzobiorca musi być ambitny i przedsiębiorczy. Przy takich cechach charakteru poradzenie sobie z prowadzeniem własnej placówki będzie znacznie łatwiejsze, podobnie jak zdobycie środków finansowych/osiąganie satysfakcjonujacych zysków/zarobków i dalszy rozwój.